Ο ΑΝΑΞΙΟΠΙΣΤΟΣ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΦΥΛΗΣ

ΜΕΓΑΛΕΣ ΕΥΘΥΝΕΣ ΤΩΝ ΝΟΙΚΟΚΥΡΑΙΩΝ ΠΟΥ ΤΙΝΑΞΑΝ ΤΗΝ ΠΟΛΗ ΣΤΟΝ ΑΕΡΑ  

Το απόγευμα της Δευτέρας 18 Δεκεμβρίου 2017 συζητήθηκε και εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία από το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Φυλής ο κρίσιμος προϋπολογισμός για το έτος 2018. Και είναι κρίσιμος γιατί, όπως έχω αναφέρει δημόσια κατ’ επανάληψη, τα οικονομικά αποτελέσματα αυτού του προϋπολογισμού θα κληθεί να αντιμετωπίσει η επόμενη διοίκηση του Δήμου που θα προκύψει από τις εκλογές του 2019.

Μέσα σε ένα βαρύ και παγωμένο κλίμα, η συνεδρίαση άρχισε με μια ολιγόλεπτη και επιεικώς απαράδεκτη εισήγηση του υπηρεσιακού διευθυντή οικονομικών υπηρεσιών του Δήμου, κατά την οποία δεν έγινε καμία αναφορά σε αριθμούς και μεγέθη του προϋπολογισμού. Ακολούθησαν οι τοποθετήσεις των επικεφαλής των παρατάξεων της ελάσσονος αντιπολίτευσης. Δυστυχώς, η μείζονα αντιπολίτευση προτίμησε να λιποτακτήσει σύσσωμη από την πιο κρίσιμη συνεδρίαση από το 2014 μέχρι σήμερα. Το 45% περίπου των πολιτών της Πόλης που ψήφισαν τον κ. Μπουραΐμη στις τελευταίες εκλογές, δεν είχαν εκπροσώπηση στην πιο καθοριστική πολιτική μάχη με την πιο καταστροφική διοίκηση που γνώρισε ποτέ η Πόλη.  

Με χαροποίησε το γεγονός ότι σχεδόν όλες οι παρατάξεις της ελάσσονος αντιπολίτευσης περιέλαβαν στις τοποθετήσεις τους, σχεδόν κατά γράμμα, όσα δημόσια έχω δηλώσει τον τελευταίο καιρό για το θέμα (ανυπαρξία ισολογισμών, μη καταγραφή της ακίνητης περιουσίας, καθυστερήσεις στην κατάρτιση του προϋπολογισμού γιατί τα νούμερα δεν βγαίνουν, απαίτηση κατάρτισης Ολοκληρωμένου Πλαισίου Δράσης, πίνακα στοχοθεσίας κοκ). Όπως με χαροποίησε το γεγονός ότι η διοίκηση παραδέχτηκε τις ευθύνες της για τη μη προσκόμιση ισολογισμών, καθώς και ότι δεσμεύτηκε να εμφανίσει στο Δημοτικό Συμβούλιο τους ισολογισμούς των παρελθόντων ετών. Έστω και των ετών από το 2014 μέχρι σήμερα, γιατί, όπως είπε ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος Οικονομικών, πριν από το 2014 την ευθύνη για τη μη σύνταξη ισολογισμών φέρει ο ορκωτός λογιστής της προηγούμενης διοίκησης του Δήμου (αν ήταν παρούσα η μείζονα αντιπολίτευση και πρώην διοίκηση του Δήμου εκτιμώ ότι κάτι θα μπορούσε να πει για να το αντικρούσει).

Εάν και εφόσον έρθουν στο φως οι ισολογισμοί, ειδικά οι ισολογισμοί της καταστροφικής περιόδου 2014 – 2017, θα έχουμε τη δυνατότητα να αναφερθούμε διεξοδικά στα τραγικά οικονομικά αποτελέσματα της παρούσας διοίκησης του Δήμου, χρησιμοποιώντας ακριβώς τους ίδιους αριθμητικούς δείκτες και την ίδια μεθοδολογία που εφάρμοσε το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Μελετών (ΙΟΒΕ) στη μελέτη που δημοσιοποίησε το Μάιο του 2017 για την οικονομική κατάσταση όλων των Δήμων της χώρας που είχαν συντάξει ισολογισμούς (σε πανελλαδικό σύνολο 325 δήμων, μόνο 18 δεν είχαν συντάξει ισολογισμούς, ανάμεσά τους και ο Δήμος Φυλής).

Όλα τα παραπάνω όμως, δεν μπορούν να αποτρέψουν την προσοχή από την ουσία. Και η ουσία είναι ότι στη συνεδρίαση αυτή, δεν τέθηκε από κανέναν το κρίσιμο ερώτημα: Γιατί ο προϋπολογισμός του 2018 είναι αυξημένος κατά 12 σχεδόν εκατομμύρια ευρώ σε σχέση με τον προϋπολογισμό του 2017; Δηλαδή, γιατί ο προϋπολογισμός του 2017 ήταν 120 εκατομμύρια και ο προϋπολογισμός του 2018 είναι 132 εκατομμύρια ευρώ;

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα βοηθήσει στην κατανόηση της αλήθειας και από τον πλέον αδαή περί τα οικονομικά, για την πραγματική οικονομική κατάσταση του Δήμου. Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, οι προϋπολογισμοί των Δήμων είναι υποχρεωτικά ισοσκελισμένοι, δηλαδή δεν πρέπει να εμφανίζουν ούτε έλλειμμα ούτε πλεόνασμα. Για να συμβεί αυτό, πρέπει τα έσοδα να είναι ακριβώς ίδια με τα έξοδα του δήμου. Αν λοιπόν ο προϋπολογισμός του 2018 εμφανίζεται αυξημένος κατά 12 εκατομμύρια ευρώ σε σχέση με τον προϋπολογισμό του 2017, τότε θα πρέπει ή να αυξήθηκαν τα έσοδα, ή θα πρέπει να αυξήθηκαν τα έξοδα. Και επειδή είναι προφανές ότι τα έσοδα του Δήμου δεν αυξήθηκαν, είναι επίσης προφανές ότι αυξήθηκαν τα έξοδα του Δήμου.

Αλλά αν αυξήθηκαν τα έξοδα, τότε που οφείλεται αυτή η αύξηση; Γιατί το ποσό εξόφλησης του χρέους του Δήμου σε 2.128 χρόνια υποτίθεται ότι είναι σταθερό (5% των εσόδων των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων που λαμβάνει ο δήμος από το Υπουργείο Εσωτερικών), ενώ και η μισθοδοσία των υπαλλήλων είναι σταθερή, όπως επίσης σταθερά είναι και τα λειτουργικά έξοδα των δημοτικών δομών (παιδικοί σταθμοί, νηπιαγωγία, σχολεία). Άρα, ποια έξοδα αυξήθηκαν κατά 1 εκατομμύριο το μήνα και συνολικά 12 εκατομμύρια το χρόνο;

Όλα τα παραπάνω έχουν μια οφθαλμοφανή και αυταπόδεικτη εξήγηση: τον απόλυτο εκτροχιασμό του σκέλους των εξόδων του Δήμου, η οποία οφείλεται τόσο στην απολύτως αλόγιστη εκτόξευση του σκέλους των δαπανών (γιορτές, πανηγύρια, καρναβάλια, βεγγαλικά, απευθείας αναθέσεις σε τρίτους, οδοιπορικά έξοδα αιρετών, κοκ), αλλά και στην καταγραφή εξόδων που η διοίκηση επιθυμούσε να μετακυλήσει στα επόμενα έτη και το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας ΟΤΑ επέβαλε υποχρεωτικά να αρχίσουν να εγγράφονται από το 2018, προκειμένου ο νέος προϋπολογισμός να θεωρηθεί στοιχειωδώς ως ρεαλιστικός και ισοσκελισμένος. Για να κατανοήσουμε το μέγεθος του εκτροχιασμού των δαπανών μόνο μέσα σε ένα έτος, αρκεί να αναφέρουμε ότι τα 12 εκατομμύρια που αυξήθηκε ο προϋπολογισμός του 2018 σε σχέση με αυτόν του 2017 (από τα 120 εκατομμύρια το 2017, ο προϋπολογισμός του 2018 αυξήθηκε στα 132 εκατομμύρια) ισοδυναμούν με λίγο περισσότερο από τα 2/3 της συνολικής μισθοδοσίας των εργαζομένων του Δήμου (17 εκατομμύρια το χρόνο). Η σημερινή διοίκηση του Δήμου δηλαδή, εκτροχίασε τα έξοδα μέσα σε ένα έτος με ποσό που ξεπερνά τα 2/3 της ετήσιας μισθοδοσίας των υπαλλήλων!

Για να γίνει κατανοητός ο εκτροχιασμός του προϋπολογισμού στο Δήμο Φυλής που έχει 45.000 κατοίκους, θα κάνω πάλι σύγκριση με το Δήμο Ιλίου που έχει σχεδόν 90.000 κατοίκους. Το 2017 ο Δήμος Φυλής είχε προϋπολογισμό 120 εκατομμυρίων και ο Δήμος Ιλίου προϋπολογισμό 40 εκατομμυρίων ευρώ. Το 2018 ο Δήμος Φυλής εκτροχίασε τον προϋπολογισμό του στα 132 εκατομμύρια ευρώ, ενώ ο Δήμος Ιλίου μείωσε τον προϋπολογισμό του στα 33 εκατομμύρια ευρώ. Δηλαδή ο Δήμος Φυλής με τους μισούς κατοίκους από το Ίλιον, έχει πλέον ακριβώς τετραπλάσιο προυπολογισμό  από το Ίλιον (πέρσι είχε τριπλάσιο). Και χρησιμοποιώ συχνά το Δήμο Ιλίου ως παράδειγμα, όχι μόνο γιατί είναι μια υποδειγματική σε ποιότητα όμορη πόλη, αλλά γιατί έχει τα ίδια ιστορικά και κοινωνιολογικά στοιχεία με το Δήμο Φυλής (το Ίλιον ήταν κάποτε τα Νέα Λιόσια, όπως και το μεγαλύτερο τμήμα του Δήμου Φυλής είναι τα Άνω Λιόσια).

Έχω τεκμηριώσει δημόσια την άποψη μου ότι δημοσιονομικά ο Δήμος Φυλής έχει ήδη χρεοκοπήσει. Γι’ αυτό και δεν μπορεί να συντάξει αξιόπιστο προϋπολογισμό. Όπως και δεν μπορεί να συντάξει αξιόπιστο Ολοκληρωμένο Πλαίσιο Δράσης (προβλέπεται υποχρεωτικά από το Ν.411/2013) στο οποίο συνοψίζονται τα στοιχεία του ετήσιου προϋπολογισμού, αποτυπώνεται το οικονομικό αποτέλεσμα και οι απλήρωτες υποχρεώσεις του Δήμου, καθώς και Πίνακα Στοχοθεσίας για τα έσοδα και έξοδα κατά τη διάρκεια του έτους.

Η αξιοπιστία ενός προϋπολογισμού αποδεικνύεται από τις αναμορφώσεις  των στοιχείων του που γίνονται κατά τη διάρκεια του έτους, και επιβάλλονται από το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας ΟΤΑ στον έλεγχο που διενεργεί κάθε τρίμηνο για την πορεία υλοποίησης του Πίνακα Στοχοθεσίας που ανέφερα παραπάνω (αν κάθε τρίμηνο «πέφτουν έξω» τα έσοδα και τα έξοδα του Δήμου που έχουν καταγραφεί σαν στόχοι στον υπόψη Πίνακα, τότε το Παρατηρητήριο επιβάλλει αναμορφώσεις του προϋπολογισμού). Όταν στη διάρκεια του 2017 ο προϋπολογισμός του Δήμου Φυλής αναμορφώθηκε 5 φορές (!), σημαίνει ότι ήδη ο προϋπολογισμός του 2017 έπεσε έξω και στα 4 τρίμηνα του έτους, ενώ η 5η τελευταία και αγωνιώδη αναμόρφωση έγινε στις 11 Δεκεμβρίου 2017, προκειμένου να μπορέσουν στοιχειωδώς να «κλείσουν»  οι αριθμοί του 2017 και να χρησιμοποιηθούν για τη σύνταξη του προυπολογισμού του 2018.

Υπάρχει βέβαια και το μεγάλο ερώτημα περί του αν το υπ.αριθ. 1812/8-12-2017 έγγραφο του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας ΟΤΑ, με τη σωρεία των προκρούστιων προσαρμογών που επέβαλε στον προϋπολογισμό του Δήμου για το 2018, τέθηκε υπόψη της Οικονομικής Επιτροπής που συνεδρίασε στις 11 Δεκεμβρίου 2017 για να εγκρίνει το «κλείσιμο» των αριθμών του προϋπολογισμού 2017 στην 5η αναμόρφωσή του, καθώς επίσης και στην οικονομική επιτροπή που συνεδρίασε το πρωί της 18ης Δεκεμβρίου 2017 και ενέκρινε των προϋπολογισμό του 2018 που κατατέθηκε το απόγευμα της ίδιας ημέρας (!) στο Δημοτικό Συμβούλιο για έγκριση. Θέτω το ερώτημα, γιατί όταν κατά τη συζήτηση στο Δημοτικό Συμβούλιο στις 18 Δεκεμβρίου 2017 ο αρμόδιος Αντιδήμαρχος Οικονομικών κράδαινε το με αριθμό 1812/8-12-2017 έγγραφο του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας ΟΤΑ προς τον κ. Αβράμη, τονίζοντας ότι ο προϋπολογισμός έχει χαρακτηριστεί ρεαλιστικός και ισοσκελισμένος, ο κ. Αβράμης φάνηκε να μην έχει υπόψη του το έγγραφο. Και απ’ όσο γνωρίζω, ο κ. Αβράμης μετέχει στην Οικονομική Επιτροπή του Δήμου Φυλής…

Από τα παραπάνω συμπεραίνεται εύκολα ότι ο προϋπολογισμός του Δήμου Φυλής για το 2018 είναι παντελώς αναξιόπιστος και καταδικασμένος να αποτύχει. Κάνω δημόσια την πρόβλεψη ότι και αυτός ο προϋπολογισμός, όπως και του 2017, θα αναθεωρηθεί αρκετές φορές στη διάρκεια του έτους γιατί δεν θα επιτυγχάνονται οι οικονομικοί στόχοι του και θα χρειαστεί μια ακόμη αναθεώρηση στο τέλος του έτους για να «κλείσουν» οι αριθμοί.

Όσο και αν η διοίκηση του Δήμου προσπαθεί  να αποκρύψει την τραγική δημοσιονομική κατάσταση της πόλης, με τη μη ανάρτηση όλων των στοιχείων του προϋπολογισμού στην ηλεκτρονική σελίδα του Δήμου στο internet, η επερχόμενη καταστροφή δεν μπορεί να κρυφτεί. Είναι άλλωστε γνωστή σε όλους τους υπηρεσιακούς παράγοντες της κεντρικής διακυβέρνησης (Υπουργείο Εσωτερικών, Υπουργείο Οικονομικών, Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας ΟΤΑ, Ελεγκτικό Συνέδριο, Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, κοκ). Όπως είναι γνωστή σε όλους όσοι παρακολουθούμε την εξέλιξη των οικονομικών στοιχείων του Δήμου. Γι' αυτό ας πάψει η διοίκηση να θεωρεί ότι απευθύνεται σε ιθαγενείς που εντυπωσιάζονται από λαμπιόνια και γιρλάντες. Επίσης, να πάψει η αντιπολίτευση τις υπεκφυγές και να ασκήσει επιτέλους το θεσμικό της ρόλο, αυτόν του εξονυχιστικού ελέγχου των πεπραγμένων τη διοίκησης και την προσφυγή σε όλες τις εποπτεύουσες αρχές, προκειμένου να σωθεί ακόμα ότι είναι δυνατό να σωθεί.

Γιατί απ’ όλα τα φληναφήματα που ανέφερε ο Δήμαρχος κατά τη συζήτηση του προϋπολογισμού, συμφωνώ μαζί του μόνο σε ένα: ότι με αυτόν τον προϋπολογισμό ο Δήμος δεν πάει μπροστά, αλλά πάει προς τα πάνω. Και συμφωνώ απολύτως γιατί, όπως έχω ξαναγράψει δημόσια, ο Δήμος έχει στην κυριολεξία τιναχθεί στον αέρα.

ΣΕ ΑΝΑΜΟΝΗ ΤΟΥ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΔΗΜΟ ΦΥΛΗΣ

ΟΙ ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΣΕΙΣ ΚΑΙ Η ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΑΞΙΟΠΙΣΤΟΥ Π/Υ

Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία (Ν. 4172/2013), η οικονομική επιτροπή του Δήμου Φυλής έπρεπε μέχρι 5 Σεπτεμβρίου 2017 να ενσωματώσει το σχέδιο του προϋπολογισμού για το έτος 2018 στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων που τηρείται στο Υπουργείο Εσωτερικών, προκειμένου το Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας των Ο.Τ.Α να γνωμοδοτήσει αν το σχέδιο του προϋπολογισμού είναι ρεαλιστικό και ισοσκελισμένο.

Στη συνέχεια, η οικονομική επιτροπή του Δήμου Φυλής έπρεπε να υποβάλλει το σχέδιο του προϋπολογισμού στο δημοτικό συμβούλιο προς συζήτηση και ψήφιση το αργότερο έως το τέλος Οκτωβρίου 2017. Το σχέδιο προυπολογισμού πρέπει υποχρεωτικά να  συνοδεύεται από τη γνώμη του Παρατηρητηρίου, τις οδηγίες του Υπουργείου Εσωτερικών, καθώς και από αιτιολογική έκθεση, στην οποία να παρουσιάζονται οι τυχόν προσαρμογές στο σχέδιο του προϋπολογισμού.

Το δημοτικό συμβούλιο, έπρεπε μέχρι 15 Νοεμβρίου 2017 να ψηφίσει τον προϋπολογισμό έτους 2018 αλλά και το Ολοκληρωμένο Πλαίσιο Δράσης (Ν.4111/2013), καθώς και να υποβάλλει τη σχετική απόφαση σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή για έλεγχο στην αρμόδια Αρχή για την εποπτεία του Δήμου, που σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ολοκληρωθεί μέχρι 31 Δεκεμβρίου 2017.

Το Ολοκληρωμένο Πλαίσιο Δράσης συνοψίζει υποχρεωτικά τα στοιχεία του ετήσιου προϋπολογισμού του Δήμου, αποτυπώνει το οικονομικό αποτέλεσμα αλλά και τις απλήρωτες υποχρεώσεις του Δήμου Φυλής.

Σε περίπτωση μη αποστολής του Ολοκληρωμένου Πλαισίου Δράσης εντός των προβλεπόμενων προθεσμιών, με απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, που εκδίδεται ύστερα από αιτιολογημένη εισήγηση του Παρατηρητηρίου, είναι δυνατόν να επιβάλλεται παρακράτηση και μη απόδοση μέρους ή του συνόλου της μηνιαίας τακτικής επιχορήγησης από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ΚΑΠ), για όσο χρόνο καθυστερεί η αποστολή του Ολοκληρωμένου Πλαισίου Δράσης. Υπενθυμίζω ότι σε προηγούμενο άρθρο μου είχα γράψει, ότι η διαβόητη ρύθμιση του χρέους των 468 εκατομμυρίων ευρώ του Δήμου Φυλής σε 2.128 χρόνια έγινε με μηνιαία παρακράτηση 5% επί των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων που λαμβάνει ο Δήμος από το Υπουργείο Εσωτερικών, με ότι αυτό μπορεί να σημαίνει για τη συνέχιση της αποπληρωμής του χρέους από το Δήμο Φυλής.

Για να καταρτιστεί όμως Ολοκληρωμένο Πλαίσιο Δράσης, πρέπει να καταρτιστεί πίνακας στοχοθεσίας, στον οποίο να αποτυπώνονται σε συνοπτική μορφή τα στοιχεία του ετήσιου προϋπολογισμού του Δήμου, τα οποία συνιστούν τις εκτιμήσεις του ως προς τα έσοδα και τα έξοδα για το έτος 2018. Για την κατάρτιση δηλαδή του πίνακα στοχοθεσίας πρέπει να ληφθεί υπόψη η πορεία εκτέλεσης του προϋπολογισμού του Δήμου Φυλής για το προηγούμενο οικονομικό έτος (δηλαδή το έτος 2017) και να γίνει  εκτίμηση από τις Υπηρεσίες του Δήμου αναφορικά με το χρόνο είσπραξης των απαιτήσεων αλλά  και πληρωμής των υποχρεώσεων του Δήμου Φυλής.

Όσο και αν έψαξα στην ηλεκτρονική βάση δεδομένων του Υπουργείου Εσωτερικών (http://web3.eetaa.gr/modota/modota.htm), καθώς και στην εφαρμογή «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» (https://diavgeia.gov.gr), δεν βρήκα πουθενά τίποτα από τα παραπάνω που να αφορούν τον προϋπολογισμό του Δήμου Φυλής έτους 2018.

Μπορώ να καταλάβω το γιατί και τους λόγους από πλευράς της διοίκησης του Δήμου. Όταν στη διάρκεια του τρέχοντος έτους 2017 η διοίκηση έχει κάνει αναρίθμητες προσαρμογές των προϋπολογισμών των νομικών της προσώπων, προφανώς ύστερα από συστάσεις του Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας Ο.Τ.Α και του Υπουργείου Εσωτερικών γιατί οι αριθμοί πολύ απλά…. δεν βγαίνουν, σε συνδυασμό με τη μη κατάρτιση ισολογισμών από το 2011 έως και  σήμερα, τότε είναι εξαιρετικά δύσκολο να συντάξει ένα αξιόπιστο Ολοκληρωμένο Πλαίσιο Δράσης και πίνακα στοχοθεσίας για το έτος 2018. Οπότε είναι και εξαιρετικά δύσκολο η σημερινή διοίκηση να συντάξει αξιόπιστο προϋπολογισμό.

Αυτό που δεν μπορώ να καταλάβω όμως, είναι η απόλυτη σιωπή της αντιπολίτευσης για όλα τα παραπάνω.

Σε κάθε περίπτωση, περιμένω να δω τον προϋπολογισμό του Δήμου Φυλής για το έτος 2018, ο οποίος πρέπει να είναι αισθητά κάτω από τα 100 εκατομμύρια ευρώ για να υπάρχει μια αμυδρή ελπίδα αποφυγής της χρεοκοπίας της Πόλης τα επόμενα χρόνια. Ταυτόχρονα όμως περιμένω να δω και το Ολοκληρωμένο Πλαίσιο Δράσης και τον πίνακα στοχοθεσίας για το έτος 2018, όπου θα αποτυπώνεται το οικονομικό αποτέλεσμα αλλά και οι απλήρωτες υποχρεώσεις του Δήμου Φυλής για το 2018.

Έχω γράψει και εκφέρει δημόσια την εκτίμησή μου ότι δημοσιονομικά ο Δήμος έχει τιναχθεί στον αέρα. Και όσο δεν μιλά κανείς αρμόδιος για το θέμα, τόσο η εκτίμησή μου αυτή τείνει να γίνει βεβαιότητα….

ΟΙ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΦΥΛΗΣ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ

Ο ΡΟΛΟΣ TOΥ ΧΥΤΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΛΑΤΟΜΕΙΟΥ ΜΟΥΣΑΜΑ

Για να καταρτιστεί προϋπολογισμός πρέπει να γνωρίζουμε τις υποχρεώσεις των προηγούμενων χρόνων (ελλείμματα, πλεονάσματα κ.ο.κ). Να υπάρχουν δηλαδή οι ισολογισμοί των προηγούμενων χρόνων. Χωρίς ισολογισμούς, δεν μπορεί να καταρτιστεί αξιόπιστος προϋπολογισμός. Αυτό ακριβώς επέβαλλε ο Νόμος 3852/2010, με τον οποίο ιδρύθηκαν οι νέοι Καλλικρατικοί Δήμοι, σύμφωνα με τον οποίο είναι υποχρεωτική από τους Δήμους κάθε χρόνο η σύνταξη ισολογισμού ως προϋπόθεση για την κατάρτιση προϋπολογισμού.

Η μελέτη του ΙΟΒΕ για την οικονομική κατάσταση των Δήμων

Σύμφωνα με  τη μελέτη που δημοσίευσε τον Μάιο του 2017 το Ίδρυμα Οικονομικών και Βιομηχανικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), προκύπτει ότι επί συνόλου 325 Δήμων σε ολόκληρη την επικράτεια, μόνο 18 δήμοι δεν έχουν δημοσιεύσει ούτε έναν ισολογισμό από το έτος 2011 μέχρι σήμερα.

Από τους 18 αυτούς δήμους, οι 15 είναι μικροί νησιωτικοί Δήμοι ( Δήμος Αγαθονησίου, Αντίπαρου, Γαύδου κ.α), για τους οποίους η μελέτη του ΙΟΒΕ αναγνωρίζει αντικειμενικά προβλήματα στη σύνταξη ισολογισμών (προβλήματα νησιωτικότητας). Εξαίρεση είναι ο δήμος Σφακίων, όπου ο μέχρι το έτος 2015 Δήμαρχος και νυν αναπληρωτής υπουργός Υγείας κ. Παύλος Πολάκης έχει δηλώσει δημόσια ότι τηρούσε «μαύρα» ταμεία.

Η σχέση των Δήμων Φυλής, Μεγαλόπολης και Παγγαίου

Οι άλλοι 3 Δήμοι όμως που δεν έχουν συντάξει ισολογισμούς από το έτος 2011 μέχρι σήμερα είναι ηπειρωτικοί Δήμοι και συγκεκριμένα ο Δήμος Φυλής, ο Δήμος Μεγαλόπολης και ο Δήμος Παγγαίου. Για τους Δήμους αυτούς η μελέτη του ΙΟΒΕ δεν αναγνωρίζει καμία δικαιολογία και αναφέρει ρητά την απαίτηση για επιβολή αυστηρών ποινών.   

Από τη συγκριτική εξέταση των 3 αυτών ηπειρωτικών Δήμων προκύπτει ότι ο Δήμος Φυλής διαχειρίζεται τεράστια ποσά από τη λειτουργία ΧΥΤΑ, ο Δήμος Μεγαλόπολης διαχειρίζεται επίσης σημαντικά ποσά από τη λειτουργία του εργοστασίου της ΔΕΗ, ενώ ο Δήμος Παγγαίου είναι αυτός όπου οι δύο ταμίες του Δήμου απήγαγαν και δολοφόνησαν προ ετών το Δήμαρχο Τριαντάφυλλο Κουκούδη για μια υπόθεση διαφθοράς στα ταμεία του Δήμου. Επιπλέον, οι Δήμοι αυτοί διαθέτουν μεγάλες εκτάσεις για υπερτοπικές χρήσεις (διαχείριση απορριμμάτων στη Φυλή, εξόρυξη λιγνίτη στη Μεγαλόπολη, αρχαία ορυχεία χρυσού και αργύρου στο Παγγαίο). Ίσως λοιπόν γι’ αυτό δεν καταρτίζουν ισολογισμούς αυτοί οι Δήμοι, γιατί εκτός από τη λεπτομερή καταγραφή όλων των κεφαλαίων τους, θα έπρεπε να περιλαμβάνεται και η απογραφή όλων των δημοτικών ακινήτων με τη λογιστική αποτύπωσή τους ως παγίων περιουσιακών στοιχείων των Δήμων.

 Τα μεγάλα ερωτήματα για το Δήμο Φυλής

Εγείρονται λοιπόν τα μεγάλα ερωτήματα για το Δήμο Φυλής:  

Οι δημοτικές διοικήσεις του κ. Μπουραίμη και του κ. Παππού από το 2011 μέχρι σήμερα, οι οποίες δεν έχουν δημοσιεύσει ούτε έναν ισολογισμό, έχουν κάνει τουλάχιστον απογραφή όλων των δημοτικών ακινήτων για να μπορούν να αποτυπωθούν λογιστικά στα πάγια περιουσιακά στοιχεία του Δήμου; Έχουν εξασφαλίσει τουλάχιστον τις ιδιοκτησίες των ακινήτων που αφορούν τη διαχείριση απορριμμάτων όπως το Λατομείο Μουσαμά και την έκταση του ΧΥΤΑ Φυλής;

Η απάντηση στα ερωτήματα αυτά είναι κομβικής σημασίας, γιατί αν το λατομείο Μουσαμά και η έκταση του ΧΥΤΑ είναι ιδιοκτησίες του Δήμου Φυλής, τότε κανείς δεν μπορεί να επιβάλλει τη συνέχιση της διαχείρισης απορριμμάτων σε αυτές τις εκτάσεις χωρίς τη συγκατάθεση του Δήμου Φυλής.  Εκτός και αν ο Δήμος Φυλής έχει λόγους για να δώσει τη συγκατάθεσή του…

Η δραματική δημοσιονομική κατάσταση του Δήμου Φυλής σήμερα

Από την ανάλυση των προϋπολογισμών των διοικήσεων του κ. Μπουραίμη και του κ. Παππού από το 2011 μέχρι σήμερα, προκύπτει η δραματική δημοσιονομική κατάσταση της πόλης, παρά τα 36 περίπου εκατομμύρια ευρώ που λαμβάνει ο δήμος ετησίως, ως αντισταθμιστικά οφέλη από το ΧΥΤΑ.

Αναλυτικότερα, ο πρώτος προϋπολογισμός της διοίκησης του κ. Μπουραίμη το 2011 έφτανε στο ασύλληπτο ύψος των 200 εκατομμυρίων ευρώ, καθώς στο νεοσύστατο πλέον Καλλικρατικό δήμο Φυλής έπρεπε να ενσωματωθούν τα χαοτικά ελλείμματα του πρώην Δήμου Άνω Λιοσίων, τα οποία κληροδότησε η διοίκηση του κ. Παππού της περιόδου 2007-2010. Ο τελευταίος προϋπολογισμός που κατήρτισε η διοίκηση του κ. Μπουραίμη το έτος 2014 έφτασε στο ύψος των 145 εκατομμυρίων ευρώ.  

Μετά τις εκλογές του 2014, η νέα διοίκηση του κ. Παππού κατήρτισε τον προϋπολογισμό έτους 2015 που έφτανε στα 121 εκατομμύρια ευρώ, ενώ παράλληλα, με την εύνοια της τότε Κυβέρνησης, προέβη στη ρύθμιση εξόφλησης του χρέους των 468 εκατομμυρίων ευρώ του Δήμου σε 2.128 χρόνια! Και αυτό με μια μηνιαία παρακράτηση 5% επί των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων που ήδη λαμβάνει ο δήμος από το Υπουργείο Εσωτερικών. Την ίδια στιγμή, ο πρώην δήμαρχος Άνω Λιοσίων κ. Παπαδήμας, έστω και δέκα χρόνια μετά την αποχώρησή του από τα δημοτικά δρώμενα, κέρδισε στα δικαστήρια από τον ΕΣΔΝΑ για λογαριασμό του νέου Δήμου Φυλής 15 εκατομμύρια ευρώ, για μη καταβληθέντα αντισταθμιστικά οφέλη από το ΧΥΤΑ των ετών 1998 έως 2003 (Όποτε συνταχθούν οι ισολογισμοί του δήμου Φυλής, θα διαπιστώσουμε κατά πόσο αυτό το ποσό που έφερε στα ταμεία του Δήμου ο κ. Παπαδήμας είναι αυτό που δημιούργησε το διαβόητο πια «ταμείο» για το οποίο επαίρεται η σημερινή διοίκηση του Δήμου). Η διοίκηση όμως του κ. Παππού, αντί να ακολουθήσει μια πολιτική εξορθολογισμού των δαπανών, διατήρησε τον προϋπολογισμό και του έτους 2017 στα 120 εκατομμύρια ευρώ.

Προϋπολογισμοί των 145 εκατομμυρίων ευρώ, όπως της διοίκησης του κ. Μπουραίμη, ή των 120 εκατομμυρίων ευρώ όπως της διοίκησης του κ. Παππού, είναι εξωφρενικοί για το δήμο Φυλής με μόλις 45 χιλιάδες κατοίκους, όταν ο γειτονικός Δήμος Ιλίου με 85 χιλιάδες κατοίκους έχει προϋπολογισμούς των 40 εκατομμυρίων και μάλιστα πλεονασματικούς. Δηλαδή ο Δήμος Φυλής με τους μισούς κατοίκους από αυτούς που έχει το Ίλιον, έχει τριπλάσιους προϋπολογισμούς από τους προϋπολογισμούς του Ιλίου.

Η διατήρηση των υψηλών προϋπολογισμών οφείλεται στον εκτροχιασμό του σκέλους των δαπανών, με άκρως ανησυχητική προοπτική. Από τη συνθετική αναζήτηση και διασταύρωση των οικονομικών στοιχείων που αφορούν το δήμο Φυλής (Παρατηρητήριο Οικονομικής Αυτοτέλειας ΟΤΑ, ηλεκτρονική εφαρμογή «Διαύγεια», βάση δεδομένων «Οικονομικά Στοιχεία Δήμων» στην πλατφόρμα http://web3.eetaa.gr/modota/modota.htm, Μηνιαία Στατιστικά Δελτία της ΕΛΣΤΑΤ, ετήσιοι απολογισμοί του Ελεγκτικού Συνεδρίου, εκθέσεις του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους), προκύπτει ότι με αυτό το ρυθμό αύξησης των δαπανών και των ήδη ανειλημμένων υποχρεώσεων του Δήμου Φυλής, οι ανάγκες της πόλης θα επανέλθουν κατά τα έτη 2020 έως το 2022 στο αστρονομικό ποσό των 150 εκατομμυρίων ευρώ ετησίως. Συνολικά δηλαδή περίπου 450 εκατομμύρια ευρώ για την τριετία 2020-2022! Για να μην χρεοκοπήσει δηλαδή η πόλη την τριετία 2020-2022, θα πρέπει να βρεθούν τόσα χρήματα όσα είναι σχεδόν το συνολικό χρέος των 468 εκατομμυρίων ευρώ που ρυθμίστηκε να πληρωθεί σε 2.128 χρόνια!!!

Όλα τα παραπάνω σημαίνουν ότι ο Δήμος Φυλής δεν έχει απλώς χρεοκοπήσει, αλλά στην κυριολεξία έχει τιναχθεί στον αέρα. Και στο σημείο αυτό πιστεύω ότι υπάρχει το μυστικό που κρύβουν όλοι για το μέλλον του ΧΥΤΑ, αλλά και για το μέλλον του λατομείου Μουσαμά. Ο Δήμος Φυλής, μπροστά στο φάσμα της χρεοκοπίας, θα έχει απελπιστική ανάγκη τα χρήματα από το ΧΥΤΑ, ενώ την ίδια στιγμή η Περιφέρεια Αττικής και ο ΕΣΔΝΑ θα αντιμετωπίζουν τον εφιάλτη διαχείρισης των απορριμμάτων, αφού ο σχεδιασμός της κ. Δούρου  (ο διαβόητος ΠΕΣΔΑ) έχει ουσιαστικά αποτύχει.  Έτσι θα δρομολογηθεί (με το αζημίωτο) η επέκταση λειτουργίας του ΧΥΤΑ είτε με την εφιαλτική Γ’ Φάση λειτουργίας στον ήδη υπάρχοντα χώρο, είτε με τη εξίσου εφιαλτική δημιουργία νέου ΧΥΤΑ στο λατομείο Μουσαμά. Η επιλογή του χώρου θα οριστικοποιηθεί, όταν επικρατήσει ο αντίστοιχος επιχειρηματικός όμιλος που υποστηρίζει τον κάθε χώρο…

Μαζί με το ΧΥΤΑ απορριμμάτων έρχεται και ο ΧΥΤΑ ανθρώπων

Με το σκεπτικό της απαγόρευσης επέκτασης του ΧΥΤΑ στο λατομείο Μουσαμά, κατατέθηκε δημόσια πρόταση στο δημοτικό συμβούλιο  για μετατροπή του σε «σοβαρό» κοιμητήριο (όπως χαρακτηρίστηκε). Με την πρόταση αυτή δεν διαφώνησε κανείς στο δημοτικό συμβούλιο  με μόνη φωτεινή εξαίρεση την κ. Γιαννοπούλου. Το κρίσιμο σημείο της πρότασης για τη δημιουργία κοιμητηρίου στο λατομείο Μουσαμά, κρύβεται στο χαρακτηρισμό του ως «σοβαρού» κοιμητηρίου. Γιατί ένα «σοβαρό» νέο δημοτικό κοιμητήριο, σύμφωνο δηλαδή με τις προδιαγραφές και τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, προβλέπει και την ύπαρξη ολοκληρωμένων εγκαταστάσεων καύσης νεκρών. Και είναι προφανές ότι μια τέτοια ολοκληρωμένη εγκατάσταση  καύσης νεκρών στο λατομείο Μουσαμά θα μπορούσε να εξασφαλίσει τις ανάγκες των 5 εκατομμυρίων κατοίκων της Αττικής. Με αυτό τον τρόπο, θα μπορούσαν να «ικανοποιηθούν» και οι δύο επιχειρηματικοί όμιλοι που διαγκωνίζονται για τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Αττική, αφού ο ένας θα μπορούσε να αναλάβει τα απορρίμματα και ο άλλος την καύση νεκρών, ενώ σε αυτή την περίπτωση θα «ικανοποιούνταν» και ο Δήμος Φυλής γιατί τα έσοδα από τη λειτουργία ενός «σοβαρού» δημοτικού κοιμητηρίου θα ήταν ισάξια των εσόδων από τη Γ’ Φάση λειτουργίας του ΧΥΤΑ Φυλής, που επίσης θα λειτουργεί στην πόλη. Μια πόλη όμως που με αυτό τον τρόπο θα εξασφαλίσει μεν τη ροή εκατομμυρίων για αρκετά χρόνια, αλλά εκτός από ΧΥΤΑ απορριμμάτων θα έχει μετατραπεί και σε ΧΥΤΑ ανθρώπων ολόκληρης της Αττικής…

Οι ευθύνες των διοικήσεων του κ. Μπουραίμη και του κ. Παππού

Οι διοικήσεις του κ. Μπουραίμη και του κ. Παππού φέρουν αυταπόδεικτα τη ευθύνη για τη μη σύνταξη και δημοσίευση ισολογισμών από το 2011 μέχρι σήμερα, καθώς και τη μη απογραφή της ακίνητης περιουσίας και τη λογιστική αποτύπωσή της στα πάγια περιουσιακά στοιχεία του Δήμου. Κυρίως όμως φέρουν την ευθύνη για το γεγονός ότι δεν προετοίμασαν δημοσιονομικά το Δήμο για να μπορεί να είναι βιώσιμος χωρίς τα χρήματα των σκουπιδιών.

 Τώρα δεν είναι η ώρα της αναζήτησης ευθυνών. Αυτές θα αποδοθούν στην κάλπη το 2019, όπως συνέβη και το 2014. Τώρα είναι η ώρα της ευθύνης. Και επειδή σε λίγες ημέρες θα έρθει στο Δημοτικό Συμβούλιο ο προϋπολογισμός του 2018, έχουμε ευθύνη όσοι κατοικούμε στην πόλη να τοποθετηθούμε για όσα αφορούν το μέλλον της.  

Τι πρέπει να γίνει μέχρι το 2019

Ο προϋπολογισμός του 2018 είναι ο πιο κρίσιμος, γιατί με βάση την υλοποίησή του θα καταρτισθεί ο προϋπολογισμός του 2019 με τον οποίο η πόλη θα οδηγηθεί στις εκλογές. Αν δεν ανακοπεί τώρα η δραματική δημοσιονομική πορεία του Δήμου, με την κατάρτιση προϋπολογισμού έτους 2018 αισθητά κάτω από τα 100 εκατομμύρια ευρώ και με προϋπολογισμό έτους 2019 αισθητά κάτω από τα 80 εκατομμύρια ευρώ, τότε η διοίκηση που θα προκύψει από τις εκλογές του 2019 θα βρει μπροστά της το απόλυτο αδιέξοδο που περιέγραψα παραπάνω κατά τα έτη 2020-2022 και η πόλη πολύ δύσκολα θα αποφύγει τη χρεοκοπία. Και για να καταρτιστεί αξιόπιστος προϋπολογισμός του 2018, θα πρέπει να συνταχθούν επιτέλους οι ισολογισμοί των προηγουμένων ετών, στους οποίους θα πρέπει να αποτυπωθεί και η ακίνητη περιουσία του Δήμου.   

Γι’ αυτό λοιπόν οφείλουν:

α) ο Δήμαρχος της πόλης κ. Χρήστος Παππούς, να καταρτίσει και δημοσιεύσει τους ισολογισμούς του δήμου για τα έτη 2011 έως 2016, όπου θα αποτυπώνεται λογιστικά όλη η ακίνητη περιουσία του Δήμου και να καταρτίσει προϋπολογισμό έτους 2018 με βάση τους ισολογισμούς 2011-2016, ανακόπτοντας τον εκτροχιασμό των προϋπολογισμών των ετών 2016 και 2017.

β) ο επικεφαλής της μείζονος αντιπολίτευσης και Δήμαρχος της περιόδου 2011-2014  κ. Τάκης Μπουραίμης, να εξηγήσει με παρρησία τους λόγους για τους οποίους δεν συνέταξε ισολογισμούς κατά τα έτη που διοίκησε την πόλη, καθώς και αν προέβη ή όχι  (και γιατί) σε απογραφή της ακίνητης περιουσίας του Δήμου.

       

γ) οι επικεφαλείς της ελάσσονος αντιπολίτευσης κ. Δημήτρης Τσιουμπρής, κ. Κώστας Λουμιώτης και κ. Γιώργος Αβράμης, να απαιτήσουν τη σύνταξη και δημοσιοποίηση των ισολογισμών των ετών 2011-2016, ως απαράβατο όρο για την κατάρτιση του προϋπολογισμού έτους 2018, ως ρητώς ο νόμος ορίζει.

δ) οι δημοτικοί σύμβουλοι της συμπολίτευσης να αναλογισθούν ότι σε περίπτωση υπερψήφισης του προϋπολογισμού έτους 2018 χωρίς την προηγούμενη κατάρτιση των ισολογισμών των ετών 2011-2016 ως ρητώς ο νόμος ορίζει, τότε σε περίπτωση χρεοκοπίας του Δήμου αναλαμβάνουν στο ακέραιο τη συνολική ευθύνη.

Τέλος, όλοι όσοι κατοικούμε σ’ αυτή την πόλη έχουμε καθήκον να αποκτήσουμε ενημέρωση και πλήρη συνείδηση της κατάστασης, αλλά και να αναλάβουμε την ευθύνη των επιλογών μας, αν δεν θέλουμε να μας ξαναπεί κανείς στο μέλλον «μαζί τα φάγαμε»!

Η ώρα της ευθύνης λοιπόν είναι τώρα. Για όλους μας!

ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ

Η ΟΣΓΙΑ (ΠΑΡΝΗΘΑ) ΚΑΙ ΤΑ ΧΑΣΙΩΤΙΚΑ ΚΑΛΥΒΙΑ (ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΣ) ΣΤΟ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥ ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗ. ΑΝΑΓΩΓΗ ΣΤΟ ΣΗΜΕΡΑ

Κύριε Δήμαρχε Ασπροπύργου, κύριοι δημοτικοί και τοπικοί σύμβουλοι, κύριε πρόεδρε της Λαογραφικής Εταιρείας Ασπροπύργου, εκλεκτοί προσκεκλημένοι, αγαπητοί Ασπροπύργιοι,  κυρίες και κύριοι,

Η ευθύνη μου ως ομιλητής είναι απόψε μεγάλη, γιατί προσκαλούμαι να μιλήσω στο πνευματικό κέντρο του Ασπροπύργου με αφορμή την επέτειο της σημαντικότερης  ίσως επιλογής που έγινε στην νεώτερη ιστορία της πόλης, δηλαδή τη μετονομασία της από «Χασιώτικα Καλύβια» σε «Ασπρόπυργο». Η ευθύνη μου αυτή γίνεται ακόμα μεγαλύτερη, γιατί η ομιλία πραγματοποιείται στην αίθουσα που φέρει το όνομα ενός από τους σημαντικότερους πνευματικούς ανθρώπους που ανέδειξε αυτή η πόλη, του Δημητρίου Καλλιέρη.

Ταυτόχρονα όμως, αισθάνομαι και πολύ ιδιαίτερα απόψε,  καθώς καλούμαι να μιλήσω για ένα θέμα που συνδέει την ιδιαίτερη πατρίδα μου, τα Κολοκοτρωνοχώρια της Αρκαδίας, με την κατ’επιλογήν πατρίδα μου επί 41 χρόνια, την ευρύτερη περιοχή της Πάρνηθας. Πιο συγκεκριμένα, θα μιλήσω για τη θέση που είχε η Οσγιά, το βουνό της Πάρνηθας, αλλά και ο Ασπρόπυργος στο στρατηγικό σχεδιασμό του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, επιχειρώντας και μια μικρή αναγωγή στο σήμερα. Πιστεύω ότι η προσέγγιση αυτή θα προσφέρει μια άλλη οπτική στο ιστορικό αποτύπωμα της Πάρνηθας και του Ασπροπύργου στο συνολικό γίγνεσθαι της Αττικής αλλά και της χώρας γενικότερα. Την αποψινή ομιλία, με την άδειά σας, θα ήθελα να την αφιερώσω στην ιερή σκιά όλων όσων έπεσαν μαχόμενοι γύρω από το βουνό της Πάρνηθας κατά την εθνεγερσία του 1821.

Εκ πρώτης όψεως, θα πει κάποιος ότι δεν υπάρχει καμία σχέση ανάμεσα στην Πάρνηθα, τον Ασπρόπυργο και το στρατηγικό σχεδιασμό του Κολοκοτρώνη. Γι' αυτό θα αναλύσω σύντομα τη γεωπολιτική αξία της Πάρνηθας και του Ασπρόπυργου και, στη συνέχεια, θα εξηγήσω το γεωστρατηγικό σχεδιασμό του Κολοκοτρώνη. Αφού εξηγήσω αυτούς τους δύο πυλώνες της αποψινής θεματικής μου, θα επιχειρήσω να αποτυπώσω και τη μεταξύ τους σχέση. Η αποτύπωση αυτής της σχέσης θα μας επιτρέψει να κατανοήσουμε τα όσα συνέβησαν τότε, αλλά - κυρίως - θα μας επιτρέψει να αντιληφθούμε την εξέλιξη της ιστορίας στην ευρύτερη περιοχή της Πάρνηθας και της Αττικής, από την επανάσταση του 1821 μέχρι σήμερα.

Η Πάρνηθα είναι ένα από τα τέσσερα μεγάλα βουνά, μαζί με το όρος Αιγάλεω, την Πεντέλη και τον Υμηττό, γύρω από τα οποία αναπτύσσεται το λεκανοπέδιο των Αθηνών. Η ονομασία της προέρχεται από την πανάρχαια πελασγική λέξη Πάρνης. Πρόκειται για ένα περίεργο παιχνίδι της μοίρας, αφού το αρχαιότερο Πελασγικό φύλλο που ανεδύθη από τη γη, ήταν οι Αρκάδες, όπως Αρκάς ήταν και ο Κολοκοτρώνης. Η πελασγική λέξη Πάρνης  έχει άμεση σχέση με το βουνό Πάρνωνας, που συνδέει την Αρκαδία με τη Λακωνία, αλλά και με τον Παρνασσό στη Ρούμελη.

Η γεωπολιτική αξία της Πάρνηθας είναι μεγάλη, αφού μαζί με τον Κιθαιρώνα και το όρος Πατέρας σχηματίζει ένα φυσικό τείχος, που ξεκινά από τον Ευβοϊκό κόλπο και καταλήγει στον κόλπο των Μεγάρων, ασφαλίζοντας την Αττική από το Βορρά. Γιαυτό η Πάρνηθα αποτελεί το πλέον οχυρωμένο βουνό της αρχαίας Ελλάδας, αφού σχηματίζει με τις βόρειες υπώρειες της Πεντέλης τη μόνη χερσαία διάβαση της Αττικής από και προς τη Βοιωτία, ενώ με το όρος Αιγάλεω σχηματίζει τη μόνη χερσαία διάβαση των εξ Αθηνών προς Πελοπόννησο αγουσών οδεύσεων, μέσω του Θριασίου Πεδίου. Εξηγείται έτσι η καθοριστική σημασία που είχε κατά την αρχαιότητα ο έλεγχος της Δεκέλειας, με το ομώνυμο οχυρό της, αφού εξασφάλιζε τόσο τις στρατιωτικές διαβάσεις από και προς την Πελοπόννησο, όσο και τις διαβάσεις από και προς τη Βοιωτία. Αδύνατο σημείο όμως αποτελούσε η δυτική απόληξη του όρους Αιγάλεω, καθόσον από το σημείο αυτό επιτρέπεται ο στρατιωτικός έλεγχος της παραλιακής πύλης εισόδου στο λεκανοπέδιο από δυτικά, εκεί απ’όπου διέρχονταν η Ιερά Οδός. Το σημείο αυτό ήταν εξαιρετικής σημασίας, γιατί ήταν το μόνο που δεν μπορούσε να εξασφαλίσει το οχυρό της Δεκέλειας, αποτελώντας την κερκόπορτα της Αττικής. Ταυτόχρονα όμως, αποτελούσε και τις Θερμοπύλες της Αττικής από δυτικά, αφού μια μικρή στρατιωτική δύναμη οχυρωμένη στα υψώματα της λίμνης των Αρχαίων Ρειτών, εκεί που βρίσκεται το σημερινό εκκλησάκι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος,  μπορούσε να φράξει το δρόμο από και προς το λεκανοπέδιο. Και στην περιοχή αυτή βρίσκεται ο Ασπρόπυργος.

Πριν περάσουμε στο γεωστρατηγικό σχεδιασμό του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, πρέπει να πούμε λίγα λόγια γι’ αυτόν τον άνθρωπο.  Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ήταν η πιο ολοκληρωμένη πολιτικοστρατιωτική προσωπικότητα του 1821. Είχε πολεμήσει είκοσι χρόνια σαν κλέφταρματωλός στο Μοριά, είχε πολεμήσει άλλα δέκα χρόνια στους τρεις καλύτερους στρατούς της εποχής που κατείχαν διαδοχικά τα Επτάνησα στα οποία είχε καταφύγει το 1806, το Ρωσικό, το Γαλλικό και τον Αγγλικό στρατό, όπου εντρύφησε στις πιο σύγχρονες πολεμικές τακτικές, είχε γυρίσει το σύνολο της ελληνικής επικράτειας και γνώριζε άριστα τη γεωγραφία της, ενώ είχε επαφές με οπλαρχηγούς σε ολόκληρη την επικράτεια. Διέθετε λοιπόν την απαραίτητη στρατηγική θεώρηση για την εκπόνηση του πολεμικού σχεδίου της Επανάστασης σε ολόκληρη την επικράτεια. Και αυτό ακριβώς έκανε ο Γέρος.

Το νήμα της αφήγησής μας ξεκινά το καλοκαίρι του 1820, όταν ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης παρουσίασε στον Καποδίστρια το τελικό πολεμικό σχέδιο σε στρατηγικό επίπεδο για ολόκληρη την επικράτεια: Ο Καποδίστριας θα κέρδιζε διπλωματικό χρόνο για την επανάσταση, ο Υψηλάντης θα αγκίστρωνε σημαντικές Τουρκικές δυνάμεις στη Μολδοβλαχία από το φόβο της εμπλοκής των Ρώσων, οι ναυτικοί του Αιγαίου θα απέκοπταν τις θαλάσσιες γραμμές εφοδιασμού από τα Μικρασιατικά παράλια προς τον Ελλαδικό ηπειρωτικό χώρο, οι επαναστάτες στη Ρούμελη, στη Θεσσαλία και τη Μακεδονία, θα ανέκοπταν την κάθοδο Τουρκικών δυνάμεων προς το νότο και την Πελοπόννησο, ενώ ο Κολοκοτρώνης θα δημιουργούσε γρήγορα στρατιωτικά τετελεσμένα στο Μοριά. Στη συνέχεια ο Γέρος, αφού θα είχε εκμεταλλευτεί το στρατηγικό βάθος ολόκληρου του Μοριά, θα βάδιζε με τους Μοραίτες προς βορρά, αναλαμβάνοντας τη μεγάλη αντεπίθεση των Ελλήνων για την απελευθέρωση της Ρούμελης, της Θεσσαλίας και της Μακεδονίας.

Ο Καποδίστριας ενέκρινε το σχέδιο και ο Κολοκοτρώνης άρχισε να στέλνει αμέτρητες επιστολές σε οπλαρχηγούς με οδηγίες για την επανάσταση σε ολόκληρη την επικράτεια. Το βάρος έπεφτε στον Κολοκοτρώνη που έπρεπε πολύ σύντομα να απελευθερώσει το Μοριά και να κινηθεί στη συνέχεια προς βορρά. Σημείο κλειδί γι’ αυτό ήταν η απαγόρευση καθόδου τουρκικών χερσαίων δυνάμεων από τη Ρούμελη στο Μοριά, για ενίσχυση των εκεί ομοεθνών τους, αλλά και η απαγόρευση μεταφοράς τουρκικών στρατευμάτων από τα Μικρασιατικά παράλια προς τις ακτές τις Ρούμελης και του Μοριά. Το έδαφος της Ρούμελης φυλάσσονταν επαρκώς από εξαίρετους οπλαρχηγούς όπως ο Ανδρούτσος, ο Μάρκος Μπότσαρης, ο Καραϊσκάκης και ο Αθανάσιος Διάκος. Οι ακτές του Μοριά, σύμφωνα με το σχέδιο του Κολοκοτρώνη, είχαν αποκλεισθεί επαρκώς από τους Υδραίους και Σπετσιώτες. Ο μόνος κίνδυνος επομένως ήταν οι ακτές της Ρούμελης και κυρίως το Φάληρο και το λιμάνι της Λεψίνας, όπως έλεγε ο Γέρος την Ελευσίνα. Για το λόγο αυτό λοιπόν, η άμεση κατάληψη της πόλης των Αθηνών και ο έλεγχος των δύο επινείων της (Φάληρο και Ελευσίνα) ήταν στρατηγικής σημασίας. Παράλληλα, ο σιτοβολώνας του λεκανοπεδίου της Αττικής και του Θριασίου Πεδίου εξασφάλιζαν το απαραίτητο στρατηγικό βάθος για ανεφοδιασμό σε τρόφιμα και ζώα για τις Μοραίτικες δυνάμεις του Κολοκοτρώνη που, αφού θα είχαν απελευθερώσει γρήγορα το Μοριά, θα ανέβαιναν προς βορρά για τη μεγάλη αντεπίθεση των Ελλήνων που θα έφτανε μέχρι τη Θεσσαλία. Εκεί, ανεφοδιαζόμενοι οι Έλληνες από το Θεσσαλικό Κάμπο, θα συνέχιζαν με τον ίδιο τρόπο προς Μακεδονία και Κωνσταντινούπολη. Γιαυτό η εντολή του Γέρου ήταν ξεκάθαρη προς τους καπεταναίους της Ρούμελης: οι Οθωμανοί δεν έπρεπε να διαβούν την Οσγιά (την Πάρνηθα) και να βαδίσουν προς νότο, μέχρι ο Γέρος να πάρει την Τριπολιτσά και να ελευθερώσει το Μοριά!

Από τη συγκριτική μελέτη των τακτικών που εφάρμοσαν οι οπλαρχηγοί της Αττικής, κυρίως του Καπετάν Μελέτη Βασιλείου, προκύπτει ξεκάθαρα η ένταξή τους στο στρατηγικό σχεδιασμό που αναφέρθηκε παραπάνω. Έτσι, ο Καπετάν Μελέτης απελευθέρωσε την Αθήνα τον Απρίλιο του 1821, εκμεταλλευόμενος τον αποκλεισμό του λεκανοπεδίου της Αττικής που του προσέφερε η Πάρνηθα από τις οθωμανικές ενισχύσεις της Λειβαδιάς και της Εύβοιας. Εξακολουθούσε όμως να υπάρχει ο κίνδυνος ισχυρής τουρκικής αντεπίθεσης του Ομέρ Βρυώνη από Βορρά, ο οποίος θέλησε στις αρχές Ιουνίου 1821 να εισβάλλει στην Πελοπόννησο και εγκαταστάθηκε με πολυάριθμες δυνάμεις στη Λειβαδιά. Ο Οδυσσέας Ανδρούτσος κατάλαβε τον κίνδυνο και με μια παράτολμη κίνηση έσπευσε με ολιγάριθμες δυνάμεις να οχυρωθεί στο μικρό κάστρο στο Σούρπι, αντίκρυ της Λειβαδιάς, στέλνοντας μήνυμα στο φίλο του τον Κολοκοτρώνη για άμεσες ενισχύσεις από το Μοριά.  Ο Κολοκοτρώνης, ο οποίος είχε ήδη ξεκινήσει την πολιορκία της Τριπολιτσάς με τις πρώτες μεγάλες νίκες σε Βαλτέτσι, Βέρβαινα και Δολιανά, αντελήφθη το στρατηγικό κίνδυνο. Διέταξε αμέσως τον ανιψιό του  Νικηταρά και τον Ηλία Μαυρομιχάλη με τα επίλεκτα τμήματά τους να μεταβούν  στην Κόρινθο, να παραλάβουν όσους μπορούσαν από την εκεί πολιορκία της πόλης, να στρατολογήσουν όσους επιπλέον μπορούσαν καθ’οδόν και να σπεύσουν προς ενίσχυση του Ανδρούτσου.

Ο Νικηταράς και ο Ηλίας Μαυρομιχάλης ενώθηκαν στο Άργος, πέρασαν μαζί στην Κόρινθο όπου στρατολόγησαν Υδραίους, Ποριώτες, Μεγαρίτες και άλλους και κατόρθωσαν να φτάσουν μέσω Δερβενοχωρίων στη Θήβα, με επτακόσιους περίπου άνδρες. Στη συνέχεια, ο Γέρος έστειλε ως οπισθοφυλακή αυτής της δύναμης τον Παπαφλέσσα, τον Παναγιώτη Κεφάλα, το Νικόλαο Πετιμεζά και τον πρωτότοκο γιό του τον Πάνο Κολοκοτρώνη, για να οχυρώσουν τον Ισθμό και να ασφαλίσουν κάθε διάβαση προς το Μοριά. Αφού εξασφάλισε αρχικά τη διάβαση του Ισθμού, ο Κολοκοτρώνης έστειλε την ίδια την προσωπική του σωματοφυλακή με επικεφαλή τον Ανδρέα Παπαδιαμαντόπουλο, ένα εξαιρετικά επίλεκτο στρατιωτικό τμήμα 800 ορεσίβιων Αρκάδων, να αντικαταστήσει το σώμα του Παπαφλέσσα και του Πάνου Κολοκοτρώνη που επέστρεψαν στην Τριπολιτσά. Ο Ανδρέας Παπαδιαμαντόπουλος προωθήθηκε αρχικά στον Ισθμό και στη συνέχεια στην ευρύτερη περιοχή του Ασπροπύργου, προκειμένου να έχει ετοιμότητα είτε να ενισχύσει ως εφεδρεία το Νικηταρά και τους Μαυρομιχαλαίους στη Θήβα, είτε, σε περίπτωση ήττας του Νικηταρά και των Μαυρομιχαλαίων να συγκρατήσει τις δυνάμεις του Ομέρ Βρυώνη που θα διέρχονταν σε αυτή την περίπτωση από τα Δερβενοχώρια της Πάρνηθας και θα εισέβαλλαν στο Μοριά.  

Οι δυνάμεις του Νικηταρά και των Μαυρομιχαλαίων προωθήθηκαν από Θήβα προς Γρανίτσα, το χωριό απέναντι από το Σούρπι, και προσέβαλλαν τις δυνάμεις του Ομέρ Βρυώνη, αρχίζοντας έτσι τον επιβραδυντικό αγώνα. Η υπεροπλία και το πολυάριθμο όμως των Οθωμανών ανάγκασε τις δυνάμεις του Νικηταρά και των Μαυρομιχαλαίων να συμπτυχθούν προς Σούρπι, υπό την κάλυψη των δυνάμεων του Ανδρούτσου.

Ο Κολοκοτρώνης όμως από την Τριπολιτσά, αυτός ο δαιμόνιος στρατηγός, ευτυχώς είχε προλάβει να στείλει κι άλλες ενισχύσεις με επικεφαλής τον Κυριακούλη Μαυρομιχάλη και τον Τσαλαφατίνο. Οι δυνάμεις του Τσαλαφατίνου έφτασαν την κρίσιμη στιγμή και ενώθηκαν με τις δυνάμεις του Νικηταρά, των Μαυρομιχαλαίων και του Ανδρούτσου. Οι δυνάμεις του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη τοποθετήθηκαν στην Πέτρα Βοιωτίας, πίσω από την τοποθεσία της Λειβαδιάς και πάνω στον τότε δρόμο προς τη Θήβα, προκειμένου να οχυρωθεί εκεί και να αποτελέσει τοποθεσία επιβραδύνσεως των δυνάμεων του Ομερ Βρυώνη σε περίπτωση δυσμενούς εξέλιξης των επιχειρήσεων στη Λειβαδιά. Η Οθωμανική πλημμυρίδα όμως των δυνάμεων του Ομέρ Βρυώνη έπεσε πάνω στις δυνάμεις του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη αναγκάζοντάς τον μετά από σκληρό επιβραδυντικό αγώνα να οπισθοχωρήσει προς την περιοχή των σημερινών Ερυθρών (χωριά Κριεκούκι και Κόκλα). Εκεί έφτασαν μετά από μια ημέρα και οι δυνάμεις του Νικηταρά, του Τσαλαφατίνου και των Μαυρομιχαλαίων από το Σούρπι. Στο Κριεκούκι οι Μοραΐτικες δυνάμεις ανασυντάχθηκαν, αφήνοντας εκεί τον Τσαλαφατίνο και τους Πετιμεζέους προς ενίσχυση των δυνάμεων του Ανδρούτσου που ανέλαβε την παραμονή στην Ανατολική Ρούμελη για παρεμπόδιση της επικοινωνίας των Οθωμανών στη γραμμή Λαμίας – Λειβαδιάς, ενώ οι υπόλοιπες Μοραΐτικες δυνάμεις αποτραβήχτηκαν στον Ισθμό της Κορίνθου, προκειμένου να αποτελέσουν την έσχατη γραμμή αμύνης σε περίπτωση που οι δυνάμεις του Ομέρ Βρυώνη περνούσαν την Πάρνηθα και εισέβαλαν στο Μοριά.

Πίσω στην Αττική, ο Ομέρ Βρυώνης κατέλαβε στις 18 Ιουλίου 1821 με ισχυρή δύναμη το Λιάτανι. Εκεί προσπάθησε να τον αντιμετωπίσει ο αποδυναμωμένος από το κατεστημένο των Αθηνών Καπετάν Μελέτης, αλλά δεν τα κατάφερε. Ο απειροπόλεμος αρχηγός των Αθηναίων Λυμπέρης Λυμπερόπουλος, μόλις άκουσε ότι ο Καπετάν Μελέτης δεν κατάφερε να νικήσει στο Λιάτανι, αντί να οργανωθεί στην οχυρωμένη Αθήνα με το τείχος της, κατέφυγε έντρομος με τους Αθηναίους στη Σαλαμίνα και την Αίγινα. Ο Ομέρ Βρυώνης εισήλθε στην ερημωμένη Αθήνα και ενώθηκε με τους Τούρκους της Ακρόπολης. Γύρω από την Αθήνα είχαν μείνει μικρά τμήματα Ελλήνων επαναστατών που προκαλούσαν φθορά στους Τούρκους με τακτικές ανταρτοπολέμου. Ο Ομέρ Βρυώνης, φοβούμενος ότι θα κυκλωθεί από το Νικηταρά και το Μαυρομιχάλη, που μετά την άλωση της Τριπολιτσάς προωθήθηκαν εκ νέου στη Ρούμελη, ενίσχυσε τη φρουρά της Ακρόπολης με 300 ιππείς και έφυγε με όλο το στρατό του. Η Πάρνηθα είχε κρατήσει, η Τριπολιτσά είχε πέσει, ό Κολοκοτρώνης στο Μοριά ήταν πανίσχυρος και έτοιμος να ανέβει στη Ρούμελη για να τσακίσει τον Ομέρ Βρυώνη. Ήταν η πρώτη μεγάλη δικαίωση του στρατηγικού σχεδιασμού του Γέρου!

Στο μεταξύ όμως είχε ξεκινήσει η μεγάλη αντεπίθεση των Τούρκων για να καταπνίξουν την Επανάσταση, από δύο άξονες: Ο πρώτος άξονας από την Ήπειρο, όπου οι τούρκοι πολιόρκησαν το Μεσολόγγι και ο δεύτερος άξονας με τη φοβερή στρατιά 40.000 τούρκων του Δράμαλη Πασά προς τη Ρούμελη και το Μοριά. Μπροστά σε αυτή την κατάσταση, ο Κολοκοτρώνης διέταξε τον Ανδρούτσο και το Νικηταρά να συγκροτήσουν στη Ρούμελη μια γενικότερη δύναμη καλύψεως, με έσχατη γραμμή επιβραδύνσεως προς νότο την Πάρνηθα, προσπαθώντας να επιβραδύνουν την κάθοδο του Δράμαλη μέχρι την κατάληψη της Ακρόπολης των Αθηνών και την αμυντική οργάνωση της πόλης. Ήρθαν έτσι οι νίκες στην Αγία Μαρίνα και στη Στυλίδα, στις αρχές Απριλίου 1822. Στο μεταξύ, είχε καταφτάσει στην Αθήνα ο Ηλίας Μαυρομιχάλης, υπό την αρχηγία του οποίου οι Έλληνες κατόρθωσαν μετά από πολύμηνη πολιορκία να καταλάβουν την Ακρόπολη, την οποία οι έγκλειστοι Τούρκοι παρέδωσαν με συνθήκη στις 9 Ιουνίου 1822.

Αμέσως μετά την καταστροφή του Δράμαλη στα Δερβενάκια, ο Κολοκοτρώνης, βλέποντας ότι ανοίγει ο δρόμος προς την απελευθέρωση, έστειλε τον Ανδρούτσο με το Νικηταρά στην Αθήνα, προκειμένου να διασφαλιστεί το στρατηγικό βάθος του Λεκανοπεδίου της Αττικής αλλά και τα λιμάνια του Φαλήρου και της Ελευσίνας. Έτσι, στις 21 Αυγούστου 1822 ο Ανδρούτσος με το Νικηταρά κατέφθασαν στην Αθήνα, την οποία οργάνωσαν αμυντικά αλλά και πολιτικά. Μαζί τους ήταν και ο καπετάν Μελέτης, εξαιρετικά ενισχυμένος πολιτικά και στρατιωτικά. Ταυτόχρονα λύθηκε και η πρώτη πολιορκία του Μεσολογγίου με νίκη των Ελλήνων. Το χάραμα του 1823 βρήκε λοιπόν την επαναστατημένη Ελλάδα de facto ελεύθερη, κατέχοντας το Μοριά και την Αττική, καθώς και τη δυτική Ελλάδα από το Μεσολόγγι και τα Άγραφα μέχρι το Σούλι. Αυτό ακριβώς κατέδειξε το περίφημο δόγμα Μονρόε του 1823, με το οποίο οι ΗΠΑ αναγνώρισαν τη δημιουργία ελεύθερης Ελληνικής επικράτειας με τη σύναψη διπλωματικών σχέσεων. Ο στρατηγικός σχεδιασμός του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη είχε δικαιωθεί πανηγυρικά!

Τότε όμως ξέσπασαν οι δύο ολέθριοι εμφύλιοι, που είχαν σαν αιτία τον τρόπο που θα διοικούνταν η ελεύθερη πια Ελλάδα. Οι λαϊκοί αγωνιστές απαιτούσαν διακυβέρνηση που θα έδινε πραγματικά δημοκρατικά προνόμια στον απλό λαό. Κάτι τέτοιο όμως δεν μπορούσε να γίνει αποδεκτό από το ντόπιο αρχοντολόι. Έτσι, στο Μοριά φυλακίστηκε ο Κολοκοτρώνης, αφού του δολοφόνησαν και τον πρωτότοκο γιό του τον Πάνο, ενώ στην Αττική δολοφονήθηκε ο Ανδρούτσος και ο Καπετάν Μελέτης Βασιλείου. Η δολοφονία του Καπετάν Μελέτη Βασιλείου είναι η πιο σκοτεινή σελίδα της τοπικής ιστορίας, η οποία δυστυχώς έχει ακόμη σκοτεινότερες προεκτάσεις.

Μπροστά στην έλευση του Ιμπραήμ και του Κιουταχή, η Ελληνική Κυβέρνηση ανέθεσε την αρχιστρατηγία του Μοριά στον Κολοκοτρώνη και της Ρούμελης στον Καραϊσκάκη. Προτού αναχωρήσει η Καραϊσκάκης για την εκστρατεία του στη Ρούμελη, ο Κολοκοτρώνης τον κάλεσε μυστικά στο Άργος, όπου οι δύο Αρχιστράτηγοι συνομίλησαν απολύτως μόνοι τους σε ένα περιβόλι. Είναι η στιγμή που η Ελλάδα κράτησε την ανάσα της, γιατί ο Κολοκοτρώνης παρουσίασε το σχέδιό του στον Καραϊσκάκη: Ο Γέρος θα πολεμούσε τον Αιγύπτιο Ιμπραήμ με ελάχιστες δυνάμεις στο Μοριά εφαρμόζοντας ανταρτοπόλεμο και στέλνοντας όλα τα επίλεκτα μοραΐτικα στρατεύματα με επικεφαλής το γιό του Γενναίο Κολοκοτρώνη και τον ανιψιό του το Νικηταρά στην εκστρατεία του Καραϊσκάκη στη Ρούμελη. Ο Καραϊσκάκης στη Ρούμελη θα νικούσε τον Τούρκο Κιουταχή και στη συνέχεια θα κατέβαινε στο Μοριά για να ενωθεί με τον Κολοκοτρώνη και να συντρίψουν μαζί τον πανίσχυρο Ιμπραήμ, που θα είχε εξαντληθεί από τον ανταρτοπόλεμο. Στη συνέχεια, οι δυο Αρχιστράτηγοι θα επέβαλλαν τον Καποδίστρια στο ντόπιο αρχοντολόι και στις μεγάλες δυνάμεις. Ο Καραϊσκάκης συμφώνησε με το σχέδιο και πρότεινε να ανταλλάσουν μυστικά μηνύματα με τον Κολοκοτρώνη μέσω έμπιστων ανθρώπων. Ο Κολοκοτρώνης πήρε γραμματέα του τον έμπιστο του Καραϊσκάκη το Βαλτινό, ενώ ο Καραϊσκάκης πήρε μαζί του το Νικηταρά, ανιψιό του Κολοκοτρώνη, μέσω των οποίων αντάλλασαν οι δύο Αρχιστράτηγοι τη μυστική αλληλογραφία τους.

Ο Καραϊσκάκης συγκέντρωσε αρχικά στο Μεγάλο Πεύκο και στη συνέχεια στην Ελευσίνα τη μεγαλύτερη δύναμη στη διάρκεια της επανάστασης (πάνω από 10.000 άνδρες) και ξεκίνησε τη μεγάλη εκστρατεία του στη Βοιωτία. Τώρα που δεν ζούσε ο Καπετάν Μελέτης για να κρατήσει την Πάρνηθα, ο Καραϊσκάκης έπρεπε να καταστρέψει τις εφεδρείες του Κιουταχή στη Βοιωτία. Ήρθαν έτσι οι θρίαμβοι του Καραϊσκάκη στην Αράχοβα και το Δίστομο. Πλέον ο Κιουταχής είχε εγκλωβιστεί στην Αθήνα και ο Καραϊσκάκης ετοιμάζονταν να τον συντρίψει. Στο μεταξύ είχε καταφτάσει και ο Γενναίος Κολοκοτρώνης με 1.700 επίλεκτους Αρκάδες, ως ενίσχυση του Καραισκάκη για την τελική μάχη των Αθηνών. Ο Γενναίος, όπως και η σωματοφυλακή του πατέρα του λίγα χρόνια νωρίτερα, έπιασε αμέσως την περιοχή του Ασπροπύργου, για να εξασφαλίσει την ασφαλή  επιστροφή των στρατευμάτων του Καραϊσκάκη από τα στενά της Πάρνηθας αλλά και τη μετακίνηση των υπολοίπων στρατευμάτων από την Ελευσίνα στο Χαιδάρι. Σώζεται μάλιστα επιστολή του Γενναίου προς τον πατέρα του, απεσταλμένη από τα Καλύβια, το σημερινό Ασπρόπυργο, με την οποία τον πληροφορεί ότι κατέλαβε την τοποθεσία του Ασπροπύργου, ενώ κάνει μνεία και στην εκκλησία της Αγίας Παρασκευής, με την οποία οι Κολοκοτρωναίοι είχαν πάντοτε ιδιαίτερο θρησκευτικό δεσμό.

Δυστυχώς όμως, οι εμφύλιες έριδες των Ελλήνων, οι οποίες είχαν φουντώσει μετά και τη φήμη ότι ο γιός του Κολοκοτρώνη Γενναίος θα παντρευτεί την κόρη του Καραϊσκάκη Ελένη, οδήγησαν στη δολοφονία του Καραϊσκάκη στο Φάληρο, στις 23 Απριλίου 1827. Σήμερα, με τα στοιχεία που έχουμε πλέον στα χέρια μας, μπορούμε να μιλάμε ξεκάθαρα για δολοφονία. Και μάλιστα, όσοι έχουμε ασχοληθεί εξαντλητικά με το θέμα, έχουμε καταλήξει και στο όνομα του δολοφόνου. Ένα από τα βασικά τεκμήρια είναι το χειρόγραφο του Ιωάννου Σταυριανού, ο οποίος ήταν αυτόπτης μάρτυρας στο θανάσιμο τραυματισμό του Καραϊσκάκη, όπου αναγράφει χαρακτηριστικά «Τότε είδωμεν εκπυρσοκρότησιν όπλου από τον ημέτερον στρατόν. Αυτός ήτο ο επικατάρατος δολοφόνος του Καραίσκου…». Και μπορεί για λόγους αποφυγής εμφυλίων διενέξεων να έχει τεχνηέντως σκιστεί το κομμάτι του χειρογράφου που αναφέρει ρητά το όνομα του δολοφόνου, το οποίο όμως είναι γνωστό στους μυημένους, αλλά στο υπόλοιπο χειρόγραφο περιγράφεται ξεκάθαρα το ποιος είναι ο δολοφόνος και από πού κατάγεται. Στο βιβλίο μάλιστα που εξέδωσε πρόσφατα η  Εταιρεία Στερεοελλαδικών Σπουδών, η συγγραφέας κ. Τσουγκαράκη - Αγγελομάτη κάνει εκτεταμένη ανάλυση και αναφέρεται περιγραφικά στην ταυτότητα του δολοφόνου. Όποιος το μελετήσει και το συγκρίνει με άλλες ιστορικές πηγές, θα διαπιστώσει ότι η περιγραφή του δολοφόνου του Καραϊσκάκη συμπίπτει με τα όσα η προφορική ιστοριογραφία της ευρύτερης περιοχής της Πάρνηθας έχει διασώσει για το όνομα των δολοφόνων του Καπετάν Μελέτη Βασιλείου. Και αφορά σε οικογένεια της ευρύτερης περιοχής, η οποία αμέσως μετά την έλευση του Όθωνα και της Βαυαρικής βασιλείας βρέθηκε να κατέχει τμήμα των παλιών τούρκικων τσιφλικιών στην ευρύτερη περιοχή των Αχαρνών και των Λιοσίων.

Το αποτέλεσμα της δολοφονίας του Καραϊσκάκη ήταν να μείνει ακέφαλο το Ελληνικό στράτευμα, να οδηγηθεί από τον Άγγλο Τσωρτς στην καταστροφική μάχη στον Ανάλατο και να διαλυθεί η μεγάλη εκστρατεία των Ελλήνων στην Αττική. Ευτυχώς τουλάχιστον, πριν το θάνατό του, ο Καραϊσκάκης είχε επιβάλλει μαζί με τον Κολοκοτρώνη την εκλογή του Ιωάννη Καποδίστρια ως Κυβερνήτη της Ελλάδας. Ερχόμενος ο Καποδίστριας στην Ελλάδα άρχισε έναν διπλωματικό μαραθώνιο, πετυχαίνοντας τελικά τη ναυμαχία του Ναβαρίνου, με την οποία άνοιξε η διπλωματική οδός για την ανεξαρτησία.   

Αγαπητοί φίλοι, από τα όσα αναφέραμε εν τάχει απόψε, περιγράφεται η ζωτική σημασία που είχε η Πάρνηθα και ο Ασπρόπυργος στο γεωστρατηγικό σχεδιασμό του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη. Αυτό όμως που κατανόησε ο Κολοκοτρώνης τότε, έμελε να επηρεάσει και τη νεώτερη ιστορία της χώρας, όσο και αν αυτό διαφεύγει πια στις μέρες μας. Και διαφεύγει γιατί, δυστυχώς, εξετάζουμε την ιστορία μεμονωμένα κατά ιστορικές περιόδους και κατά γεωγραφικούς χώρους, χωρίς να την αντιλαμβανόμαστε ως ενιαία ροή αλληλένδετων γεγονότων στο σύνολο του γεωγραφικού χώρου. Την εξετάζουμε δηλαδή χωρίς να εφαρμόζουμε τη φράση του Ρωμαίου Κικέρωνα «Φως της αλήθειας, μάρτυρας των καιρών, δάσκαλος της ζωής είναι η Ιστορία». Και το κάνουμε, ίσως, γιατί έτσι νομίζουμε ότι δεν θα ξύσουμε παλιές πληγές.

Ας αναλογιστούμε τα όσα αναφέραμε για τη σημασία της Πάρνηθας στην εθνεγερσία του 1821 και ας κάνουμε μια αναγωγή στις εποχές που ακολούθησαν από τότε μέχρι σήμερα. Θα κατανοήσουμε έτσι ότι τα στρατιωτικά κινήματα του 1933 και του 1935 απέτυχαν, γιατί οι στασιαστικές δυνάμεις δεν μπόρεσαν να διαβούν την Πάρνηθα από την Βοιωτία και, μέσω Ασπροπύργου, να ελέγξουν την είσοδο των Αθηνών αλλά και το Στόλο στο Σκαραμαγκά. Επίσης, θα κατανοήσουμε ότι το Δεκέμβριο του 1944 η εμφύλια μάχη για τον έλεγχο των Αθηνών θα είχε εντελώς διαφορετική κατάληξη εάν είχε επιτραπεί η κάθοδος από την Πάρνηθα στην Αθήνα των ισχυρότατων δυνάμεων του Άρη Βελουχιώτη που βρίσκονταν εκεί. Ομοίως, θα κατανοήσουμε ότι το αποτέλεσμα των Δεκεμβριανών του 1944 θα ήταν επίσης διαφορετικό αν οι αντικυβερνητικές δυνάμεις δεν έκαναν το λάθος να μην εξασφαλίσουν την περιοχή του Ασπροπύργου πριν εισέλθουν στην Αθήνα. Αν έκαναν δηλαδή ότι και ο Κολοκοτρώνης.

Με αυτή τη συλλογιστική, θα κατανοήσουμε ότι μετά τον εμφύλιο πόλεμο του 1946-49, κάθε άλλο παρά τυχαία ήταν η επιλογή του Ασπροπύργου για έδρα του Συντάγματος Αλεξιπτωτιστών, όπως και του Μεγάλου Πεύκου για έδρα του Κέντρου Εκπαιδεύσεως Ειδικών Δυνάμεων. Γιατί όπως ο Κολοκοτρώνης έστειλε στον Ασπρόπυργο την επίλεκτη προσωπική του σωματοφυλακή το 1821, όπως έστειλε πάλι στον Ασπρόπυργο το γιό του το Γενναίο Κολοκοτρώνη το 1826 με τις πλέον επίλεκτες δυνάμεις του Μοριά για να ελέγξει τη διάβαση από και προς Αθήνα, όπως η αρχική συγκέντρωση των στρατευμάτων του Καραϊσκάκη από το Μοριά έγινε στο Μεγάλο Πεύκο, εκεί δηλαδή που η Πάρνηθα ασφαλίζει τον κόλπο των Μεγάρων, έτσι και μετά από τον αδελφοκτόνο εμφύλιο μέχρι σήμερα, στον Ασπρόπυργο και στο Μεγάλο Πεύκο στρατοπεδεύουν οι δύο πλέον επίλεκτες στρατιωτικές δυνάμεις του Λεκανοπεδίου. Περιττό να υπενθυμίσω ότι  στο Σκαραμαγκά και στο Κέντρο «Παλάσκας», απέναντι από τον Ασπρόπυργο, εδρεύει και η Μονάδα Υποβρυχίων Καταστροφών του Πολεμικού Ναυτικού. Περιττό να θυμίσω ότι η Σχολή Πυροβολικού εδρεύει και αυτή στη Νέα Πέραμο. Και κυρίως, να θέσω υπόψη όλων ότι στο Τατόι, στην Ελευσίνα και στα Μέγαρα, κάτω δηλαδή από το τείχος που σχηματίζει η Πάρνηθα, ο Κιθαιρώνας και το όρος Πατέρας, βρίσκονται τα τρία πολεμικά αεροδρόμια της Αττικής. Υπάρχει πλέον κανείς στην αίθουσα που τα θεωρεί όλα αυτά τυχαία;

Και αν όλα αυτά έχουν πια σημασία μόνο για την πολεμική ιστορία της χώρας, ας αναλογιστούμε τη μεγάλη σημασία της Πάρνηθας και του παραλιακού μετώπου της στο σχεδιασμό των υποδομών της χώρας. Το 1889, όταν η κυβέρνηση του Χαρίλαου Τρικούπη ξεκίνησε το μεγάλο σχέδιο εκσυγχρονισμού της χώρας, αποφασίστηκε μαζί με το σιδηρόδρομο και τη διάνοιξη του Ισθμού της Κορίνθου να συνταχθεί και ο κτηματικός χάρτης της χώρας. Για να γίνει όμως αυτό, έπρεπε η Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού να ιδρύσει το τριγωνομετρικό δίκτυο της χώρας. Ως αρχικό σημείο βάσης για την ίδρυση του τριγονομετρικού δικτύου της χώρας καθορίστηκε η ψηλότερη κορυφή της Πάρνηθας, ενώ η πρώτη διαταγή εργασιών της Γεωγραφικής Υπηρεσίας Στρατού ήταν η ακριβής μέτρηση της βάσης του Θριασίου πεδίου, δηλαδή η απόσταση Ασπρόπυργος – Ελευσίνα, η οποία χρησιμοποιήθηκε για την ανάπτυξη του τριγονομετρικού δικτύου όλης της χώρας. Κάτι που ισχύει μέχρι σήμερα.

Αγαπητοί Ασπροπύργιοι, η γη των πατέρων σας διαφύλαξε μια ανεκτίμητη κληρονομιά, που δεν είναι άμεσα ορατή, δεν ψηλαφίζεται. Ίσως γιατί, δυστυχώς, η ολοκληρωμένη αρχαιολογική έρευνα ήταν απαγορευμένη επί δεκαετίες στην περιοχή του Ασπροπύργου, μετά τον εμφύλιο. Την κληρονομιά αυτή όμως, την οσφραίνεται με τη γνώση ο ασκημένος ιστορικός ερευνητής  αλλά και ο διαισθανόμενος γεωπολιτικός επιστήμονας. Είναι αυτή η κληρονομιά που ώθησε τους προγόνους σας να μετονομάσουν την πόλη σε Ασπρόπυργο, προσπαθώντας να δώσουν μια άλλη, ευρύτερη ταυτότητα στην πόλη. Και θα τολμήσω να πω, με πλήρη επίγνωση των λεγομένων μου, ότι η απόφαση αυτή ήταν κάτι παραπάνω από σοφή, γιατί η πόλη σας δεν είναι απλώς Ασπρόπυργος, αλλά Πρόπυργος, δηλαδή το Προπύργιο της πόλης των Αθηνών. Γιατί ακριβώς αυτό ήταν, είναι και παραμένει ιστορικά και γεωγραφικά η πόλη σας από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Και είναι πια ώρα, όλοι όσοι επιλέξαμε για τόπο μας τη σκιά της Πάρνηθας, να συστρατευτούμε σε μια μεγάλη προσπάθεια να αλλάξουμε τη μοίρα αυτής της περιοχής και να την κάνουμε αντάξια της ιστορικής και γεωγραφικής σημασίας της για την Αττική. Και αν κάποιος μας αποκαλέσει τρελούς, γιατί τα προβλήματα της περιοχής είναι τόσα πολλά και τόσο μεγάλα, να το θεωρήσετε καλό σημάδι. Γιατί και η γέρικη αλεπού που αντιλήφθηκε την αξία της Πάρνηθας, ο Γέρο Κολοκοτρώνης, είπε χαρακτηριστικά για την επανάσταση του 1821: «Ο κόσμος μας έλεγε τρελούς. Ημείς, αν δεν είμεθα τρελοί, δεν θα εκάμαμεν την επανάστασιν»!

Σας ευχαριστώ!